Opinie: wat is er gebeurd met Smartschool?

Een dergelijke toepassing wordt gedragen door een of meerdere servers, die een bepaalde grootte en capaciteit bezitten. Maar het gaat mis wanneer het aanbod de vraag overstijgt, of in dit geval: wanneer er veel bezoekers op de applicatie terechtkomen en de achterliggende infrastructuur dit niet aankan. Met andere woorden: de applicatie gaat down.

Natuurlijk, zelfs op veel minder dan drie weken tijd. Maar misschien is het in deze situatie aangewezen om eerst te vertellen wat je beter niet kan doen:

• Het probleem ontkennen: Er is geen astronomisch bezoekersaantal op een Vlaamse applicatie mogelijk die niet voorzien kan worden. Je bent Facebook niet. Als je website down gaat, ligt de fout bij jezelf. Niet aan het aantal bezoekers, of aan de koudegolf, of de derde coronagolf.
• Met buzzwords gooien: Als IT-er maak ik me er zelf vaak schuldig aan, want er lijkt altijd een nieuwe technologie de oplossing tot je probleem te kunnen bieden. Kubernetes, public cloud, AWS, auto-scaling,.. Wanneer je als Netflix 10% van de wereldwijde internetcapaciteit gebruikt, dan kunnen die technologieën misschien een oplossing bieden. Misschien, want ze zorgen vaak voor bijkomende complexiteit en risico's. Maar geen enkele applicatie in Vlaanderen kan met een Netflix, Facebook of Google vergeleken worden.

Volgens ons start alles bij een diagnose door een specialist. Als een klant ons contacteert met een soortgelijk probleem, onderzoeken we meteen het hele plaatje: wat is de architectuur van de applicatie, wat zijn de componenten, welke technologieën zijn gebruikt? In 90% van de gevallen weten we na enkele uren, hooguit een paar dagen, waar de problemen zich situeren. En ook voor de overige 10% zijn drie weken een overbodige luxe. 

Eens het probleem gesitueerd is, kan je samen aan een oplossing werken, zoals verticaal of horizontaal schalen. Daarnaast kan de applicatie meestal ook sterk verbeterd worden. Met de juiste tools kunnen we bottlenecks uiterst gericht aanduiden. In combinatie met enkele programmeurs die weten waar ze mee bezig zijn, kunnen we samen in heel korte tijd wonderen verrichten.

Schalen, wat is dat?

Gelukkig bestaat onze scalingreeks niet uit slechts één aflevering. Kijk hier verder naar het vervolg! 

Tenslotte moeten de oplossingen ook nog geïmplementeerd worden. Daarvoor heb je een team nodig dat de focus legt op performantie en beschikbaarheid, de sleutel tot succes. En op die weg naar succes kan je handig gebruik maken van load testing: een simulatie van wat jouw applicatie aankan onder druk van een specifiek verwacht aantal bezoekers.

Durf jij achteraf dan nog te zeggen dat je dit niet kon voorzien?

We moeten kritisch zijn over een gebeurtenis als deze. Smartschool kende in de eerste lockdown een incident dat we effectief niet hadden zien aankomen. Het gevolg daarvan was een goed bedoelde kapitaalinjectie van minister Weyts van een ‘beetje’ belastinggeld aan een privébedrijf, om dit soort knelpunten in de toekomst te vermijden. 

Of die keuze verantwoord is, laat ik in het midden. Ik heb de geboorte van Smartschool meegemaakt en kan alleen maar respect hebben voor het parcours dat ze afgelegd hebben. Je kan gewoonweg niet ontkennen dat het een onmisbare tool is voor de meerderheid van de scholen, dus ik begrijp dat de overheid de continuïteit wil ondersteunen.

Maar de vraag die ik me stel is: werd dit geld dan wel goed besteed? Dat de applicatie succesvol is staat buiten kijf. Nét daarom is het onze mening dat het beter is om een specialist ter zake aan te stellen om het bedrijf in kwestie te helpen met de problemen waarmee ze kampen.

Dus als belastingbetaler, maar vooral als organisatie in de sector, zou ik graag weten hoe de vork aan de steel zit.