Net neutrality

Net neutrality wil zeggen dat internetproviders alle gegevens op het internet gelijk moeten behandelen. Ze mogen bepaalde websites, bedrijven, inhoud, ... dus geen voorrang geven als het komt op het dataverbruik van hun infrastructuur. Binnen Europa hebben we het vooral over het al dan niet voorrang geven aan bepaalde diensten op basis van louche afspraken in de wandelgangen. Mocht dit achter de schermen gebeuren is dit marktverstorend en dus niet neutraal.

Ja, voorlopig is ons internet nog neutraal. Ook in Europa zitten we goed als het komt op net neutrality. Af en toe laat men wel eens een ballonnetje op om extra maatregelen en politieke beslissingen aan te moedigen, zoals nu ook Proximus en Orange doen. Dit omdat grote niet-Europese spelers veel data opslorpen en Europese providers met de kost achterblijven. Neem bijvoorbeeld streaming platform Netflix, dat data aan de lopende band verbruikt. Internetproviders zouden graag a.d.h.v. nieuwe maatregelen van zulke spelers geld ontvangen voor hun intensief verbruik. Dit heeft tot nu toe echter nog geen succes gehad.

Voor zover geweten, wordt op dit moment al het internetverkeer in Europa dus gelijk behandeld. In Amerika is dit compleet anders. Daar is geen sprake meer van net neutrality. Hier vechten verschillende bedrijven om een gelijke behandeling, terwijl anderen een voorkeursbehandeling genieten. Zo verscheen er bijvoorbeeld een openbare brief waarin onder meer Mozilla, Dropbox, Reddit en Vimeo gezamenlijk de politiek verzoekt om de net neutraliteit met spoed te herstellen. De Federal Communications Commission, het Amerikaans overheidsorgaan verantwoordelijk voor alle telecommunicatie, wordt hierin aangeschreven om actie te ondernemen.

Neutraliteit is een idealistisch principe. Sommige klanten zullen liever hebben dat iets snel is dan dat het eerlijk behandeld wordt. De eindconsument heeft zeker interesse in sneller internet. Er is namelijk een shift geweest in mobiele pakketten van providers. Datavolumes binnen bundels zijn aanzienlijk gegroeid en de focus verschoof van berichten en bellen naar data. Tegenwoordig is het ook een veelgebruikte strategie om één bepaalde, favoriete applicatie niet mee te tellen in je databundel (vb. Netflix, Spotify, Facebook, ...). Dit noemt men zero rating.

Een oplettende lezer kan zich afvragen of deze zero rating wel neutraal is. Terecht! Het Belgisch Instituut voor Post en Telecommunicatie, of simpelweg BIT, heeft hier onderzoek naar gedaan. Conclusie: het doet de concurrentie niet slecht en is dus neutraal. Toch stellen wij ons hier vragen bij. Stel dat Apple Music meetelt als dataverbruik, maar Spotify niet. Dan ga je logischer wijze Apple Music niet gebruiken. Dit lijkt ons ergens wel een inbraak op net neutrality te noemen aangezien dit een impact heeft op concurrentie. 

Zero rating heeft ook nadelige gevolgen voor kleinere spelers: een klant wil bijvoorbeeld graag een muziek streaming platform in zijn/haar pakket. Een kleiner, minder bekend streaming platform als Tidal wordt niet aangeboden in de providers' bundels. Het zal altijd Spotify of Apple Music zijn. Kleinere spelers zijn dus de dupe als netneutraliteit niet behouden blijft.
 

Fun fact: Base introduceerde jaren geleden onbeperkt bellen in hun bundels. De gsm werd na deze introductie door sommigen gebruikt als babyfoon. Groot jolijt voor de ene, oplopende rekeningen voor de andere. Hier is toen discussie over geweest omdat Base' infrastructuur dit technisch niet toeliet.

Databundels evolueren nochtans naar een ongelimiteerd aanbod. Maar is dat echt zo? Infrastructuur laat ongelimiteerd eigenijk niet toe. Er zijn harde limieten, maar bij normaal gebruik worden die nooit gehaald. Normaal gebruik is dus een vage omschrijving. Men noemt dit fair of use. Met “normaal gebruik” zal je dus niet snel een limiet bereiken. Peter voegt toe: “Onbeperkt bestaat niet. Op een gewoon internetlijntje kan je niet dag en nacht streamen. Er is altijd een technisch plafond. Als men dus beweert dat je onbeperkt data hebt in je smartphone abonnement, is dit niet correct."

Dit zijn puur technische limitaties. Je kan maar X aantal data per seconde door een kabel of glasvezel sturen én die infrastructuur moet ook nog gedeeld worden met meerdere mensen.

Ook in de hosting sector worden ongelimiteerde pakketten aangeboden, ondanks de technische limieten. Het is ergens ook marketing. De redenering gaat als volgt: momenteel gebruikt niet iedereen hun volledig pakket. Stel dat we meer data aanbieden, dan gaat het grootste deel het toch niet volledig gebruiken. Zo kunnen we de uitschieters toch nog overtuigen met ‘ongelimiteerde’ data en dit opvangen met de anderen die het niet volledig opgebruiken.

Peter wist de nagel op de kop te slaan: “De hosting sector en bij uitbreiding het internet is gebaseerd op overselling. Als elke klant, elke gebruiker ineens zijn/haar maximum gaat gebruiken, dan valt alles in elkaar. Dan stort de server, de netwerkverbinding, de cluster, ... in elkaar net omdat het hele systeem is gebaseerd op delen."

Een andere opmerkelijke marketingstunt dicht bij huis: Telenet One. Altijd en overal onbeperkte mobiele data, geen wifi meer nodig. Als mensen dit echt massaal gaan doen, verbruikt elke persoon gemakkelijk 30 tot 40 GB data puur buitenshuis. Je gaat Netflixen zonder erbij na te denken hoeveel data het opslorpt. Daar komt het dataverbruik van je huishouden nog eens bovenop.

Op een bepaald punt stoten we dan tegen onze harde limiet en bestaat "onbeperkt" plots niet meer. Mensen gebruiken hun toestellen niet waarvoor ze initieel bedoeld zijn, net zoals de babyfoon bij Base. Maar als provider of hostingbedrijf moet je wel mee in het marketingverhaal. Anders lijk je achter te staan op je concurrentie.

Gaat ongelimiteerde data ooit technisch haalbaar worden?

Nee, er gaat altijd een technische limiet zijn. Thomas: “Technische capaciteiten gaan vooruit, maar ons dataverbruik stijgt ook zienderogen. Enkele jaren geleden streamden we HD video’s aan 1,5 megabit. Vandaag kijken we Netflix in 4K aan 25 megabit per gebruiker." De infrastructuur omvat veel zaken: dataverkeer, CPU gebruik, geheugengebruik, diskgebruik, ... Technisch moet heel de winkel meekunnen.
 

Dat hangt ervan af: ga je enkel je wordpress site op een server laten draaien of zet je er ook duizenden high-res vakantiefoto’s op? Er is geen universele regel. Als klant is het dus moeilijk te weten wat onder de noemer "normaal gebruik" valt. Voor internet is dit identiek hetzelfde verhaal. Alleen worden de fair of use policies publiek gepubliceerd door internet providers. Binnen de hosting sector is dit veel vager omdat er veel meer verschil zit tussen applicaties en klanten.